Δήλωση του Τομεάρχη Εσωτερικών της ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστου Σπίρτζη.
Από την στιγμή που δημοσιεύτηκε η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών για την επέκταση της χρήσης κοινόχρηστων χώρων – χώρων τραπεζοκαθισμάτων – των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος (ΚΥΕ), εντοπίσαμε ότι η συγκεκριμένη διάταξη θα δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα, παρότι η ρύθμιση παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση για αρκετές εβδομάδες ως την επαρκή λύση για τη στήριξη των καταστημάτων εστίασης και των επιχειρήσεων και ως την κύρια δράση για τη σωτηρία των θέσεων εργασίας .
Δεν αμφισβητούμε την πρόθεση του Υπουργείου Εσωτερικών, ούτε λειτουργούμε όπως λειτούργησε η ΝΔ πριν γίνει κυβέρνηση, με μια στείρα αντιπολιτευτική τακτική.
Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια εύρεσης κοινωνικών και πολιτικών συγκλίσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης, εντοπίζοντας τις παραλείψεις, προτείνοντας με υπευθυνότητα διορθωτικές κινήσεις και αναδεικνύοντας τις λαθεμένες πολιτικές της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Δυστυχώς η διάταξη αντί να λειτουργήσει ως μέτρο που θα διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες των Καταστημάτων εστίασης, ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας αντιπαραθέσεων μεταξύ τους, με τους δημάρχους και με τις υπηρεσίες των δήμων και σε πολλές περιπτώσεις διαφθοράς. Και τούτο γιατί για την ανάπτυξη των τραπεζοκαθισμάτων σε έως και τριπλάσιο χώρο από τον αρχικώς παραχωρημένο, δεν απαιτείται πλέον απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής ή του Δημοτικού Συμβουλίου. Αποφασίζει για το πώς θα είναι οι πόλεις μας και οι γειτονιές η αρμόδια υπηρεσία, που -δυστυχώς- επιφορτίζεται δυσανάλογο βάρος, για την έκταση, που θα καταλαμβάνεται ο ελεύθερος, δημόσιος, κοινόχρηστος χώρος, για την τήρηση της συνταγματικής επιταγής του δικαιώματος του πολίτη στο δημόσιο κοινόχρηστο χώρο και για την ποιότητα της ζωής του.
Γι’ αυτό και εμείς καταθέσαμε εννέα προτάσεις βελτίωσης της συγκεκριμένης ρύθμισης, που παρότι δεν εισακούσθηκαν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τον καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών, τις θέτουμε στην κρίση των τοπικών κοινωνιών.
Πρώτον, στην ρύθμιση δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη αναφορικά με τις σωρευμένες υποχρεώσεις, είτε αφορούν τα δημοτικά τέλη, είτε τα τέλη τραπεζοκαθισμάτων, είτε τα ενοίκια δημοτικών κτηρίων. Εμείς πολύ έγκαιρα προτείναμε στις 70 + 1 προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση την κάλυψη των τελών τραπεζοκαθισμάτων και των δημοτικών τελών, με έκτακτη οικονομική ενίσχυση των Δήμων, ως το τέλος του χρόνου καθώς και την αναστολή πληρωμής των ενοικίων των δημόσιων και ιδιωτικών καταστημάτων ως το τέλος του χρόνου και την πληρωμή τους τους επόμενους 24 μήνες .
Δεύτερο. Με την ρύθμιση, οι δήμοι θα παραχωρούν ατελώς, χωρίς δηλαδή επιβάρυνση για τους καταστηματάρχες, διπλάσιο ή και τριπλάσιο κοινόχρηστο χώρο από αυτόν που έχουν ήδη παραχωρήσει για τα τραπεζοκαθίσματα στα ΚΥΕ. Στην συντριπτική πλειονότητα των ΚΥΕ αυτό δεν μπορεί να γίνει, λόγω περιορισμένου ελεύθερου, κοινόχρηστου χώρου σε πολλές γειτονιές, ιδίως των αστικών κέντρων. Αυτή, η ρύθμιση θα προκαλέσει την έντονη αντιπαράθεση μεταξύ καταστηματαρχών και δημάρχων, ιδίως στις περιπτώσεις που ο κοινόχρηστος χώρος είναι εξαιρετικά περιορισμένος ή ανύπαρκτος!
Τρίτο. Αναφέρεται στο νόμο ότι δύναται να παραχωρείται ατελώς. Δηλαδή δύναται να παραχωρείται και με πρόσθετο κόστος, και με πρόσθετα τέλη. Προτείναμε τη διαγραφή της λέξης «δύναται». Η μη πληρωμή τελών, χωρίς την αντίστοιχη έκτακτη οικονομική ενίσχυση των Δήμων, θα προκαλέσει έκρηξη των μη εισπραττόμενων εσόδων για τα ταμεία των δήμων, τα οποία είναι και τακτικά έσοδα. Άρα, οι δήμοι μετά το σοκ της πανδημίας, που είδαν τους προϋπολογισμούς τους να εκτροχιάζονται λόγω των ανελαστικών δαπανών, ή θα έρθουν αντιμέτωποι με πλήρως άδεια ταμεία, καθώς έως την 30η Νοεμβρίου δεν θα εισπράττουν τα τακτικά τέλη κοινόχρηστων χώρων ή θα επιβάλουν αφού ο νόμος το επιτρέπει πρόσθετα τέλη ή δεν θα προχωρήσουν στην εφαρμογή του μέτρου.
Τέταρτο. Η παραχώρηση του χώρου γίνεται με απόφαση της αρμόδιας για τη διαχείριση κρίσης κοινόχρηστου χώρου υπηρεσίας του οικείου δήμου, δηλαδή παρακάμπτετε και το Δημοτικό Συμβούλιο και η Επιτροπή ποιότητας ζωής, που είναι τα αποφασιστικά όργανα στους ΟΤΑ και ταυτόχρονα είναι εκλεγμένα απευθείας από τον λαό.
Αυτή η επιλογή της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών να παρακάμψει τα θεσμικά αιρετά όργανα (Δημοτικό Συμβούλιο και Επιτροπή Ποιότητας Ζωής) και να αναθέσει μια τόσο μεγάλη ευθύνη στις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων, θα δημιουργήσει αντιπαράθεση μεταξύ καταστηματαρχών, υπαλλήλων και δημάρχων. Θεσμοθετήθηκε ένα πλαίσιο λειτουργίας που θα δημιουργεί εντάσεις, διενέξεις και σε κάποιες περιπτώσεις διαφθορά.
Προτείναμε τη μεταφορά της αρμοδιότητας στο Δημοτικό Συμβούλιο ή στην Επιτροπή Ποιότητας ζωής, έπειτα από την υποχρεωτική εισήγηση της υπηρεσίας.
Πέμπτο, δεν αναφέρεται τι απαιτείται για την έγκριση της αίτησης, ούτε καν ποια αποδεικτικά στοιχεία συνοδεύουν την αίτηση. Η ασάφεια αυτή δημιουργεί πλαίσιο διαφθοράς και αντεγκλήσεων.
Προτείναμε τον σαφή προσδιορισμό τους στη ρύθμιση ή την πρόβλεψη εξουσιοδοτικής Υπουργικής απόφασης.
Έκτο, όπου δεν είναι δυνατή η παραχώρηση πρόσθετου χώρου με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, επέρχεται μείωση ως το 50% των τελών χρήσης. Προτείναμε την ισόποση κάλυψη στους Δήμους, με έκτακτη οικονομική ενίσχυση για να μπορεί να υλοποιηθεί παντού και να μην επιβαρυνθούν πρόσθετα βάρη, οι ήδη επιβαρυμένοι προϋπολογισμοί των Δήμων. Πρόσθετα η ρύθμιση αυτή για καταστήματα, τα οποία δεν έχουν την δυνατότητα –ελλείψει κοινόχρηστου χώρου- να αναπτύξουν τα τραπεζοκαθίσματά τους αγγίζει τα όρια της εύνοιας των αθέμιτων πρακτικών εκ μέρους της κυβέρνησης και του υπουργείου Εσωτερικών, που εισηγήθηκε και ψήφισε την συγκεκριμένη ρύθμιση. Προτείναμε την αναλογική μείωση των τελών σε αντιστοιχία με την πραγματική μείωση των τραπεζοκαθισμάτων, χωρίς τον περιορισμό μέχρι του 50% όπως προβλέπεται.
Έβδομο. Στην διάταξη, δεν γίνεται καμία αναφορά στους έκτακτους λόγους που δικαιολογείται η κατά παρέκκλιση νομοθέτηση. το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών επί των κοινοχρήστων χώρων.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 24 παρ.3 Συντάγματος) ο ως άνω περιορισμός επί των κοινοχρήστων επιτρέπεται μόνο εξαιρετικά για την ανάπτυξη ιδιωτικών συμφερόντων (εδώ καταστηματαρχών) και εφόσον με την ενάσκηση των ιδιωτικών αυτών συμφερόντων εξυπηρετείται ή δεν αναιρείται η κοινή χρήση (αρ.970 Αστικού Κώδικα)[1].
Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι αναφέρεται η κατά παρέκκλιση νομοθέτηση δεν γίνεται πουθενά μνεία των εξαιρετικών λόγων, όπως το Σύνταγμα επιβάλλει, για να δικαιολογείται ως θεμιτός ή τουλάχιστον ανεκτός κατά το Σύνταγμα, ο περιορισμός του δικαιώματος των πολιτών επί των κοινοχρήστων. Προτείναμε τη συμπλήρωση αιτιολόγησης της κατά παρέκκλιση νομοθέτησης ώστε η διάταξη να μην είναι αμφίβολης συνταγματικότητας.
Όγδοο. Δεν αιτιολογείται το χρονικό διάστημα και δεν γίνεται καμία αναφορά στους λόγους για τους οποίους κρίνεται επιβεβλημένη για χρονικό διάστημα μέχρι 30-11-2020, αυτή η πρόσθετη παραχώρηση.
Όπως προαναφέρθηκε, λόγω των παραπάνω συνταγματικών περιορισμών για να είναι συνταγματικά θεμιτή ή τουλάχιστον ανεκτή η πρόσθετη παραχώρηση κοινοχρήστου χώρου έως 30-11-2020 πρέπει να είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας. Δηλαδή ότι το ως άνω χρονικό διάστημα είναι εύλογο και ικανό για να καλύψει τις έκτακτες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί, ώστε να περιοριστούν κατά το συνταγματικό επιτρεπτό μέτρο τα δικαιώματα των πολιτών επί των κοινοχρήστων χώρων που θα καταληφθούν από τα τραπεζοκαθίσματα.
Προτείναμε να προστεθεί στη διάταξη αναφορά των λόγων που δικαιολογούν ότι το συγκεκριμένο μέτρο είναι ανάλογο του επιδιωκόμενου σκοπού (αρχή αναλογικότητας) δηλαδή ότι πρέπει υποχρεωτικώς η πρόσθετη κατάληψη κοινοχρήστων να φτάσει μέχρι 30-11-2020 και ότι δεν θα αρκούσε ένα πιο σύντομο χρονικό διάστημα ώστε η διάταξη να μην είναι αμφίβολης συνταγματικότητας.
Ένατο. Στη ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών προβλέπεται η εκπόνηση κυκλοφοριακών μελετών από τις τεχνικές υπηρεσίες των δήμων, για μονοδρομήσεις, απαγορεύσεις διέλευσης οχημάτων, δημιουργία προσωρινών διαδρόμων κίνησης πεζών, προσωρινών διαδρόμων κίνησης ποδηλάτου, προσωρινών περιοχών ήπιας κυκλοφορίας ή δρόμων ήπιας κυκλοφορίας, όταν στην συντριπτική πλειονότητά τους οι δήμοι δεν διαθέτουν μηχανικούς. Προτείναμε την πρόβλεψη εναλλακτικών υπηρεσιών για την εκπόνηση των μελετών στους Δήμους που δεν έχουν επαρκή στελέχωση.
Ελπίζουμε να μην επιβεβαιωθούν οι συνέπειες των κενών και των ελλείψεων που εντοπίσαμε στην ρύθμιση των τραπεζοκαθισμάτων.
Η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και η στήριξη των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, των μικρομεσαίων, των εργαζομένων και των Δήμων απαιτεί πραγματική στοχευμένη οικονομική ενίσχυση και ολιστική προσέγγιση. Δεν μπορεί να γίνει με αποσπασματικά μέτρα, με προχειρότητα και με πολιτική περαιτέρω δανεισμού όλων, που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
